O autorze

Andrzej Strumiłło

Artysta malarz, rysownik, fotografik, rzeźbiarz, grafik, poeta i podróżnik, aktywny działacz na rzecz rozwoju kultury i ochrony krajobrazu północno – wschodniej Polski. Równie ważną pozycję w twórczości artysty zajmuje wystawiennictwo (architektura i grafika wystawiennicza), scenografia telewizyjna i teatralna, grafika projektowa (projektuje książki, katalogi, plakaty), ilustracja książkowa, eseistyka i publicystyka. Interesuje się aranżacją przestrzeni (kształtowanie krajobrazu). Andrzej Strumiłło jest także inicjatorem, organizatorem i kuratorem wielu wystaw i plenerów.

andrzej_strumillo

Urodził się 23 X 1927 roku w Wilnie. Dzieciństwo spędził w Święcianach nad Żejmianą, w Wilnie i Lidzie, okres młodzieńczy na ziemi nowogródzkiej. W maju 1945 roku przyjeżdża do Łodzi i podejmuje studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (gdzie prowadzi zajęcia Władysław Strzemiński) by, po dwóch latach przenieść się na Wydział Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (dyplom 1950). W latach 1949-1953 jest asystentem E. Eibischa w ASP w Krakowie, jednocześnie w roku akademickim 1951/1952 i 1952/1953 – asystentem T. Grygiela i A. Rychtarskiego w PWSSP w Łodzi. W roku 1953 zostaje, wraz z dziesięcioma innymi artystami, oddelegowany do Moskwy by zapoznać się zasadami funkcjonowania i z programem kształcenia studentów w tamtejszych uczelniach artystycznych. Po powrocie rezygnuje z pracy pedagogicznej na uczelni i osiada w Puszczy Piskiej we wsi Krzyże. Rok później ma swoją pierwszą indywidualną wystawę – w Instytucie Sztuk Pięknych w Pekinie (w ramach wymiany kulturalnej). Podczas dwumiesięcznego pobytu w Chinach zachwycają go wielowiekowa tradycja i kanony piękna wyrosłe z ducha Azji, religia i filozofia Wschodu. Na doświadczenia awangardy W. Strzemińskiego wyniesione z łódzkiej uczelni oraz kolorystów z krakowskiej ASP, nakładają się kaligrafia, symbol, lapidarny skrót i osiągnięcia kultury o nieporównanie dłuższej historii. W roku 1956 przenosi się do Warszawy, podejmuje współpracę z Polską Izbą Handlową (dla której projektuje pawilony wystawiennicze) i dzięki której, w tych trudnych czasach, może podróżować po Europie i krajach Dalekiego Wschodu. W następnych latach odbywa podróże do Nepalu, Indii, Japonii, Tajlandii, wojennego Wietnamu, wędruje przez Mongolię, Chiny, Syrię, Turcję, Syberię i Kaukaz. Owocem tych podróży są setki rysunków i tysiące fotografii, notatki i zdobycze w postaci dzieł sztuki i przedmiotów kultury materialnej.
Powstają cykle rysunkowe i fotograficzne, takie jak: Chiny (1954 i 1961), Włochy (1957), Daleki Wschód, ZSRR (1958), Indie (1959, 1970 i 1972), Mongolia (1967), Wietnam (1969, 1970, 1978), Nepal (1974, 1980), Japonia i Tajlandia (1978). Wiele przywiezionych przez artystę obiektów zasiliło kolekcje polskich muzeów – zwłaszcza Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie oraz Muzeum Etnograficznego w Krakowie. W latach 1977-1980 jest profesorem kontraktowym w krakowskiej ASP; jest jednym z inicjatorów, a od 1977 roku również komisarzem, interdyscyplinarnych spotkań Sztuka i środowisko w Wigrach, których plonem są (oprócz wystaw i publikacji) programy dla Wigierskiego, Suwalskiego i Mazurskiego Parku Krajobrazowego, a później dla Wigierskiego Parku Narodowego oraz fundacji Zielone Płuca Polski. W roku 1982 wygrywa otwarty konkurs na stanowisko kierownika Graphic Presentation Unit Sekretariatu Generalnego ONZ w Nowym Jorku – pracowni projektowej realizującej wydawnictwa dla ONZ, UNESCO, FAO i UNICEF. W Nowym Jorku ma po raz drugi okazję na skonfrontowanie dwóch rzeczywistości – tym razem, doświadczeń wyniesionych z podróży po Azji ze światem Zachodu, światem koncentracji kapitału, doskonałej organizacji i nieograniczonej konsumpcji. Po dwóch latach pracy dla ONZ wraca do Warszawy i postanawia osiąść na wsi, na granicy Polski i Litwy, blisko Wilna i miejsc, które przypominają mu klimaty dzieciństwa. Kupuje ziemię w Maćkowej Rudzie nad Czarną Hańczą, buduje modrzewiowy dom, uprawia rolę i hoduje konie. Nadal intensywnie tworzy – maluje, pisze, projektuje wydawnictwa oraz scenografię (ostatnia realizacja to scenografia do Orfeusza i Eurydyki dla Opery w Wilnie, 2009); uczestniczy w rozmaitych proekologicznych i kulturalnych inicjatywach na rzecz regionu, wykłada w filii Akademii Katolicko-Teologicznej w Suwałkach (w latach 1987-1988), Wszechnicy Mazurskiej w Olecku (lata 90-te XX w. do roku 2008), Politechnice Białostockiej, jest kuratorem wielu międzynarodowych plenerów dla rzeźbiarzy i malarzy.

Miał ponad sto wystaw indywidualnych (malarstwa, rysunków, fotografii) w kraju i za granicą, m.in. w: Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Szczecinie, Łodzi, Katowicach, Olsztynie, Elblągu, Toruniu, Płocku, Radomiu, Suwałkach, Pekinie, New Delhi, Ułan Bator, Hanoi, Katmandu, Tokio, Berlinie, Bremie, Antwerpii, Mediolanie, Duisburgu, Pradze, Bratysławie, Moskwie, Leningradzie, Wilnie, Kownie, Druskiennikach, Szawlach (Litwa), Jużno-Sachalińsku, Nowym Jorku, Meadville (USA); uczestniczył w trudnej do ustalenia liczbie ekspozycji zbiorowych (w tym reprezentujących sztukę polską za granicą), m.in. w: Nowym Jorku, Hawanie, Bielefeld, Edynburgu, Lizbonie, Madrycie, Rzymie, Genui, Lyonie, Düsseldorfie, Hanowerze, Münster, Leverkusen oraz na Biennale w São Paulo i Wenecji (gdzie projektował również polski pawilon).

Jest autorem, współautorem lub ilustratorem ponad stu pięćdziesięciu książek (w tym wydawnictw popularno-naukowych), tomików poezji i albumów, m.in. jest autorem czterech tomów ilustrowanej poezji: Moje (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1970), Jak (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983), Ja (Oficyna Wydawnicza Stopka, Łomża 2010), Ja 2 (Wydawnictwo Arkadia, Suwałki 2011) oraz dzienników Factum est. Dzienniki 1978 – 2006 (Oficyna Wydawnicza Stopka, Łomża 2008); jest jednym z inicjatorów wydania – wraz z Cz. Miłoszem i T. Venclovą – oraz autorem koncepcji Księgi Wielkiego Księstwa Litewskiego (Ośrodek Pogranicze, Sejny 2009) – tomu esejów (dwudziestu autorów z Polski, Litwy i Białorusi) przetłumaczonych na język litewski, białoruski i angielski.

Artysta był lub nadal jest członkiem: Rady Kultury i Sztuki przy Ministrze Kultury i Sztuki, Zarządu Fundacji Kultury Polskiej, Wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody w Suwałkach, Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego, Rady Muzeum Podlaskiego w Białymstoku i Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Fundacji Pogranicze w Sejnach, Kapituły Złotego Berła Kultury Polskiej, Rady Artystycznej SPAF.

Andrzej Strumiłło został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i nagrodami za osiągnięcia artystyczne, propagowanie kultury polskiej za granicą oraz działalność społeczną, m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999), Bundesverdienstkreuz (1999), Złotym Medalem Gloria Artis (2005), dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Sztuki, nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych, nagrodą Miasta Warszawy, nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego oraz tytułami: Zasłużony dla Miasta Suwałk (2001), Honorowy Obywatel Miasta Suwałk (2002), Honorowy Ambasador Kultury Podlasia (2009).

W styczniu 2004 roku otrzymał honorową nagrodę Złotych Kluczy Kuriera Porannego jako wyraz uznania czytelników za obywatelską postawę i wieloletnią bezinteresowną pracę dla regionu i kraju.
Krystyna Knapik, Katalog, Muzeum Miasta Łodzi, 2010

Top